KREATYWNOŚĆ - CZYM JEST? CZYM NIE JEST? FAKTY I MITY O KREATYWNOŚCI
Poszukując odpowiedzi na pytanie, czym jest kreatywność, natrafiłam na ponad 60 różnych definicji tego pojęcia. Co ciekawe, wiele z nich nie miało odnośników do źródeł, co pokazuje, jak subiektywne i różnorodne jest to zagadnienie. Istnieje wiele podejść do opisywania kreatywności, ale nie ma jednej, uniwersalnej definicji. Podobnie nie istnieją standardowe techniki pomiaru tego fenomenu. A jednak wszyscy zdajemy sobie sprawę, że kreatywność jest nieodłącznym elementem ludzkiego życia i rozwoju.
CZYM JEST KREATYWNOŚĆ?
Kreatywność, pochodząca od łacińskiego słowa creatus (twórczy), to proces umysłowy, który prowadzi do powstawania nowych idei, koncepcji lub skojarzeń. To zdolność łączenia istniejących elementów w nieoczekiwany, oryginalny sposób. W tym kontekście możemy mówić o kreatywności jako o potencjale, który pozwala człowiekowi tworzyć coś nowego i wartościowego – zarówno dla siebie, jak i dla innych.
Inna definicja opisuje kreatywność jako umiejętność generowania oryginalnych, użytecznych pomysłów, które mogą mieć praktyczne zastosowanie. Bez względu na to, którą definicję przyjmiemy, wspólnym mianownikiem pozostaje fakt, że kreatywność to zdolność do przekraczania utartych schematów myślowych.
FAKTY I MITY O KREATYWNOŚCI
Kreatywność jest jednym z najbardziej fascynujących, a jednocześnie często niezrozumianych aspektów ludzkiego myślenia. Wokół tego tematu narosło wiele mitów, które mogą wpływać na to, jak postrzegamy nasze zdolności twórcze i w jaki sposób je rozwijamy. Warto przyjrzeć się zarówno błędnym przekonaniom, jak i faktom opartym na badaniach naukowych, by lepiej zrozumieć, czym jest kreatywność i jak możemy ją rozwijać.
MITY O KREATYWNOŚCI
„Kreatywność to talent, a nie umiejętność”
To jedno z najczęstszych przekonań. Wiele osób wierzy, że kreatywność to „coś”, z czym się rodzimy – albo ją masz, albo nie. W rzeczywistości jednak kreatywność to umiejętność, którą można rozwijać. Każdy z nas ma potencjał, by być kreatywnym. Nie jest to zdolność zarezerwowana jedynie dla wybranych. Kreatywność jest dostępna dla każdego, kto poświęci czas na jej doskonalenie.
„Kreatywność to spontaniczny błysk geniuszu”
Oczywiście, zdarza się, że pomysł pojawia się nagle – w wyniku olśnienia czy przypadkowej inspiracji. Jednak w większości przypadków kreatywność to efekt procesu, który obejmuje badanie, eksperymentowanie oraz próby i błędy. Nowatorskie rozwiązania rzadko pojawiają się natychmiast; wymagają czasu, wysiłku i wytrwałości. Kreatywność to proces, który można wspierać poprzez konsekwentne poszukiwanie nowych dróg oraz testowanie różnych pomysłów.
„Tylko osoby ekstrawertyczne są kreatywne”
To kolejny mit. Introwertycy również mogą być niezwykle twórczy. Każdy człowiek ma swój własny styl myślenia i pracy, a kreatywność nie jest związana z typem osobowości. Introwertycy często czerpią inspirację z momentów samotności, refleksji i wewnętrznego dialogu. Wielu pisarzy, naukowców i wynalazców preferuje pracę w samotności, co nie oznacza, że ich twórczość jest mniej wartościowa.
„Kreatywności nie da się nauczyć”
To przekonanie jest tylko częściowo prawdziwe. Każdy z nas ma wrodzony potencjał do kreatywnego myślenia. Umiejętność tę można rozwijać i doskonalić przez całe życie. Wykorzystanie odpowiednich narzędzi, takich jak techniki twórcze, oraz poszukiwanie nowych bodźców pozwala na zwiększenie zdolności do innowacyjnego myślenia.
„Tylko prawa półkula mózgu jest odpowiedzialna za kreatywność”
Współczesne badania naukowe dowodzą, że kreatywność angażuje obie półkule mózgu. Prawa półkula rzeczywiście odpowiada za myślenie nieszablonowe, ale lewa półkula pomaga w logicznym uporządkowaniu tych pomysłów i ich praktycznym zastosowaniu. Mózg działa jako całość, a obie półkule współpracują, tworząc nowe idee.
FAKTY NA TEMAT KREATYWNOŚCI
,,Każdy ma potencjał kreatywny’’
Badania naukowe potwierdzają, że kreatywność to nie tylko talent, ale również umiejętność, którą można rozwijać przez całe życie. Niezależnie od wieku czy doświadczenia, każdy z nas ma zdolność do myślenia poza utartymi schematami i tworzenia nowych pomysłów.
,,Odpowiednie warunki sprzyjają kreatywności’’
Kreatywność najlepiej rozwija się w środowisku, które wspiera swobodę myślenia, otwartość na różne pomysły oraz unika sztywnych reguł. Stres i presja mogą negatywnie wpływać na proces twórczy, dlatego ważne jest stworzenie przestrzeni wolnej od oceny, która sprzyja eksperymentowaniu i tworzeniu nowych idei.
,,Ciekawość napędza kreatywność’’
Ludzie ciekawi świata, którzy zadają pytania i poszukują nowych doświadczeń, mają większe szanse na generowanie innowacyjnych pomysłów. Ciekawość prowadzi do odkrywania nowych perspektyw i otwiera nas na inspiracje płynące z różnych źródeł.
,,Rutyna i nawyki również mogą wspierać kreatywność’’
Chociaż spontaniczność jest ważna, regularne tworzenie przestrzeni na twórcze działania, np. codzienne pisanie czy rysowanie, sprzyja powstawaniu nowych pomysłów. Nawykowe podejście do kreatywności sprawia, że staje się ona naturalną częścią naszego życia.
,,Kreatywność jest kluczowa w rozwiązywaniu problemów’’
Kreatywne myślenie pomaga nie tylko w sztuce, ale także w codziennym życiu. Kiedy tradycyjne metody zawiodą, kreatywność pozwala spojrzeć na problem z innej perspektywy i znaleźć innowacyjne rozwiązania. To kluczowa umiejętność w rozwiązywaniu problemów.
PODSUMOWANIE
Podsumowując, kreatywność to nie tajemniczy dar zarezerwowany dla nielicznych, ale zdolność, którą każdy z nas może rozwijać. Przekonania, że jedynie wybrani ludzie, obdarzeni genetycznie tym „talentem”, są w stanie tworzyć coś nowego, pora odstawić do lamusa Kreatywność, jak pokazują liczne badania i przykłady, to proces – wymagający wytrwałości, otwartości na nowe doświadczenia oraz gotowości do wychodzenia poza utarte schematy.
Co więcej, każdy z nas może znaleźć własny sposób na jej rozwijanie. Niezależnie od tego, czy jesteśmy ekstrawertykami, czy introwertykami. Czy wolimy pracować samotnie, czy w grupie. Ważne jest, aby pamiętać, że kreatywność nie kończy się na sztuce, lecz przenika różne aspekty naszego życia – od codziennych problemów po wyzwania zawodowe. To zdolność, która pozwala nam nie tylko wyrażać siebie, ale również skuteczniej rozwiązywać problemy i odnajdywać nowe ścieżki rozwoju.
Nie bójmy się zatem eksperymentować, błądzić i uczyć się na błędach – w końcu to właśnie w tym tkwi esencja kreatywnego myślenia. Kreatywność jest dla każdego z nas i można ją pielęgnować przez całe życie.
„Kreatywność jest największym darem ludzkiej inteligencji.” – Ken Robinson
KONTAKT
Kasia Gosiewska
kasia@sztukakreowania.pl